Η παπαρούνα και το χαμομήλι.

Δεν θέλω πια παρά να ζω έτσι όπως ένα δέντρο,
οπού θροΐζει ανάλαφρα σε πρωινό του Απρίλη
μεσ σ' ένα κάμπο ειρηνικό, γεμάτον φως γαλάζιο
και παπαρούνες κόκκινες και άσπρο χαμομήλι.
                                                  Κώστας Ουράνης (VITA NUOVA)

Τώρα με τις γιορτές του Πάσχα όλοι μας λίγο πολύ βρίσκουμε την ευκαιρία για μια εκδρομή στην εξοχή, όπου μαζί με το ψήσιμο του πατροπαράδοτου οβελία βρίσκουμε την ευκαιρία να απολαύσουμε την Ελληνική φύση, μια φύση πλούσια σε βλάστηση και αξιοθαύμαστη σε ομορφιά. Όλοι μας λίγο πολύ ξεφεύγουμε από την καθημερινότητα και όπως λέει ο ποιητής αφήνουμε τις σκέψεις μας να παρασύρονται ανάμεσα στις παπαρούνες και στο χαμομήλι.

Τα δύο αυτά φυτά της Ελληνικής γης ταιριαστό και αχώριστο ζευγάρι από την αρχαιότητα έχουν συνδέσει το όνομά τους με θρύλους και έθιμα, αλλά και με τις φαρμακευτικές τους ιδιότητες. Φυτά λιβαδικά, δίνουν χρώμα στο πράσινο ανοιξιάτικο τοπίο και αποτελούν ανοιξιάτικα σύμβολα σχεδόν σε όλο τον κόσμο. Η ιστορία τους χάνεται στα βάθη των αιώνων όπου αναφορές για αυτά βρίσκουμε στην αρχαία Αίγυπτο, για να περάσουμε στην ελληνική μυθολογία στην οποία φαίνεται πως οι αρχαίοι μας πρόγονοι γνώριζαν καλά τις ιδιότητες των φυτών αυτών.

Η παπαρούνα ήταν ιερό φυτό της θεάς Δήμητρας καθώς σαν παράσιτο των σιτηρών συμβόλιζε με την παρουσία της την παρουσία της Δήμητρας στα ανοιξιάτικα σπαρτά. Απαραίτητη στα Ελευσίνια Μυστήρια όπου οι πομπές στόλιζαν τα αγάλματα της θεάς με άνθη παπαρούνας. Οι αρχαίοι γνώριζαν καλά τις υπνωτικές και ναρκωτικές ιδιότητες του φυτού, καθώς οι γιοι του Άδη, ο Ύπνος και ο Θάνατος, παριστάνονταν να κρατούν παπαρούνες στα χέρια τους. Είναι προφανής ο συμβολισμός της χρήσης του φυτού καθώς από τον ύπνο που μπορεί να προκαλέσει η κοινή παπαρούνα (Μήκων η Ροιάς-Papaver Rhoeas) φθάνουμε στον θάνατο που μπορεί να προκαλέσει η οπιούχος παπαρούνα (Μήκων η υπνοφόρος-Papaver somniferum).

Η παπαρούνα είναι από τα πιο διαδεδομένα φυτά της ελληνικής χλωρίδας (υπάρχουν δέκα ποικιλίες παπαρούνας στην Ελλάδα). Πιο διαδεδομένη είναι η Μήκων η Ροιάς, η κόκκινη παπαρούνα των λιβαδιών. Το όνομα της όπως λέει ο Διοσκουρίδης το πήρε γιατί ρίχνει γρήγορα το άνθος της. Ο Θεόφραστος προσθέτει ότι φυτρώνει ανάμεσα στα κριθάρια σαν παράσιτο. Τα άνθη της κόκκινης παπαρούνας μπορούν να χρησιμεύσουν σαν καταπραϋντικό και υπνωτικό  και οι σπόροι της σαν φάρμακο για το βήχα και το άσθμα.

Η χριστιανική παράδοση θέλει την παπαρούνα να φυτρώνει κάτω από το σταυρό του Χριστού στο Γολγοθά και να δέχεται τις σταγόνες από το αίμα του Εσταυρωμένου ανάμεσα στα πέταλά της, σταγόνες που της χάρισαν το κατακόκκινο άλικο χρώμα της.

Το χαμομήλι (Marticaria Chamemilla) πήρε το όνομα του από το άρωμά του (μήλο του εδάφους) και ο πρώτος που αναφέρει τις ευεργετικές του ιδιότητες είναι ο πατέρας της Ιατρικής ο Ιπποκράτης. που το θεωρούσε εμμηναγωγό και φάρμακο κατά της υστερίας. Τα άνθη του χρησιμοποιούνται για αφέψημα και σαν καθαρτικό σε πλύσεις. Βέβαια το ταπεινό χαμομήλι πέρασε μια περίοδο αμφισβήτησης στην σύγχρονη ιατρική για να επανέλθει τα τελευταία χρόνια πιο δυναμικά καθώς πλέον καλλιεργούνται διάφορες ποικιλίες του σε όλη την Ευρώπη.

Η χριστιανική παράδοση έχει αφιερώσει το χαμομήλι στον Άγιο Γεώργιο προφανώς γιατί ανθίζει κοντά στην γιορτή του (23 Απριλίου).

Όταν λοιπόν βρίσκετε μπροστά σας τα δυο αυτά πανέμορφα φυτά να θυμάστε πως υπάρχουν πολλοί λόγοι για να τα θαυμάσετε όπως και κάθε τι που μας προσφέρει απλόχερα η μητέρα φύση.