Πριν προχωρήσουμε στα συγκεκριμένα είδη παχυφύτων θα πρέπει να επισημάνουμε ότι δεν υπάρχουν ελληνικές επίσημες ονομασίες για τα περισσότερα από αυτά. Επομένως, σε κάποια θα τολμήσουμε τις μεταφράσεις αλλά στα περισσότερα θα διατηρήσουμε τις επιστημονικές ονομασίες τους. 


Κρασούλες 

Καλαγχόη, ανήκει στις κρασούλες

Crassula Dichotoma

Crassula Pagoda

Crassula Lycopoidies

Crassula / Jade Plant

Αποτελούν τη μεγαλύτερη ομάδα παχυφύτων και πολλά από τα είδη τους είναι αρκετά γνωστά και δημοφιλή στους λάτρεις των παχυφύτων. Οι ποικιλίες αυτής της ομάδας ξεπερνούν τις 100 και προέρχονται κυρίως από το Μεξικό αν και συναντώνται σε όλα τα μέρη του κόσμου.

Ποτίζετε με άφθονο νερό το καλοκαίρι και σταματήστε το πότισμα αλλά και τη λίπανση το χειμώνα. Τα φύλλα τους σχηματίζουν ροζέτες και τα λουλούδια τους είναι συνήθως κόκκινα ή πορτοκαλί ενώ διαφέρουν πολύ τόσο σε μέγεθος όσο και σε σχήμα. 

Δώστε τους άφθονο φως που πρέπει όμως να είναι πάντοτε φιλτραρισμένο και φροντίστε τα φυτά σας να αερίζονται καλά.

Γενικά οι κρασούλες δεν αντέχουν την παγωνιά και θα πρέπει να τις μεταφέρετε σε πιο ζεστό σημείο όταν η θερμοκρασία πέσει κάτω από τους 10οC.

Αν δείτε τα φύλλα να ζαρώνουν ψάξτε να βρείτε τι φταίει. Ελέγξτε το χώμα της γλάστρας που θα πρέπει να βρέχεται σε όλο το βάθος του και πάντοτε να αδειάζετε το νερό που περισσεύει στο πιατάκι της γλάστρας. Αν παρατηρήσετε μικρές λευκές ή κόκκινες κουκίδες σε κάποια φύλλα μην ανησυχήσετε γιατί αυτό συμβαίνει συχνά στις κρασούλες και δεν υποδεικνύει ασθένεια. Όταν η θερμοκρασία ανέβει πολύ ψηλά μερικά φύλλα μπορεί να πέσουν. Μην ανησυχήσετε γιατί και αυτό είναι φυσιολογικό.

Σε περίπτωση ασθένειας μην χρησιμοποιήσετε εντομοκτόνα που περιέχουν πυρερυθρίνες γιατί θα καούν τα φύλλα, ρωτήστε στο φυτώριο αν το σκεύασμα που αγοράζετε είναι κατάλληλο για κρασούλες.
Μην ψεκάζετε με νερό τα φύλλα αυτών των φυτών γιατί εκτός του ότι η υγρασία μπορεί να δημιουργήσει το σωστό υπόστρωμα για τη δημιουργία μυκήτων μπορεί επίσης να καταστρέψει τα μπουμπούκια των φυτών. 

Αφαιρείτε τα φύλλα που μαραίνονται ή κιτρινίζουν και πετάξτε τα, μην τα αφήνετε στην επιφάνεια του χώματος εκτός αν θέλετε να δημιουργήσουν ρίζες για να πολλαπλασιάσετε το φυτό σας. Πλένετε καλά τα χέρια σας γιατί αυτό το υγρό μπορεί να ερεθίσει το δέρμα κάποιων ανθρώπων. 
Για να πολλαπλασιάσετε τα φυτά σας αφήστε τα κομμένα φύλλα ή μίσχους να στεγνώσουν για αρκετές ημέρες, ώσπου το άσπρο υγρό που βγαίνει από τα τραυματισμένα σημεία να σταματήσει. Ακουμπήστε τα στεγνά πια φύλλα πάνω στην επιφάνεια του χώματος, χωρίς να τα βάλετε μέσα σε αυτό και θα δείτε να σχηματίζονται ρίζες. Ακόμα κι αν δείτε το φύλλο να μαραίνεται και να ζαρώνει μην το πετάξετε γιατί ακόμα κι έτσι θα βγάλει ρίζες. Αφού σχηματιστούν οι ρίζες, φυτέψτε τα σε υγρό χώμα και ποτίστε. Αν και οι ρίζες σχηματίζονται εύκολα, θα πάρει αρκετό χρόνο μέχρι το νεαρό φυτό σας να φτάσει σε αξιόλογο μέγεθος καθώς η ανάπτυξη όλων των παχυφύτων είναι ιδιαίτερα αργή.


Εχεβέρια

Echeveria Bella

Echeveria Elegans

Echeveria Pink Frost

Τα άνθη της Εχεβέριας

Αν και οι εχεβέριες ανήκουν στις κρασούλες, θα τις παρουσιάσουμε ξεχωριστά γιατί η εμφάνισή τους είναι τόσο διαφορετική που αξίζει αυτή την αυθαίρετη διαίρεση. Εξ’ άλλου, οι απαιτήσεις τους είναι λίγο διαφοροποιημένες. Οι γενικές οδηγίες που αναφέρονται στις κρασούλες βεβαίως ισχύουν και για τις εχεβέριες.

Η εχεβέρια είναι ένα από τα καταλληλότερα παχύφυτα για τη δημιουργία μίας εντυπωσιακής γλάστρας. Τα φύλλα της δημιουργούν μεγάλες στρογγυλλές ροζέτες που θυμίζουν λάχανο ή αγκινάρα. Κάποιες ποικιλίες εχεβέριας θα εμφανίσουν λεπτούς μίσχους στην άκρη των οποίων εμφανίζονται άνθη τα οποία είναι πολύ εντυπωσιακά. Τα περισσότερα λουλούδια είναι ροζ με κίτρινο χρώμα στη βάση τους και διαρκούν για πολλές εβδομάδες.

Όταν τα λουλούδια μαραθούν, κόψτε τους μίσχους τους όσο πιο χαμηλά μπορείτε. Μην αφήνετε τα ξεραμένα λουλούδια επάνω στο φυτό γιατί αποτελούν πρώτης τάξεως κρυψώνα για τα βλαβερά έντομα. 

Όταν ποτίζετε προσπαθήστε να μην βρέχετε τα φύλλα του φυτού ή ποτίζετε από κάτω για μεγαλύτερη ευκολία. Ποτίζετε αραιότερα το χειμώνα και μην λιπαίνετε παρά μόνο την άνοιξη και το καλοκαίρι χρησιμοποιώντας υγρό λίπασμα στο ¼ περίπου της δόσης που αναφέρεται στην ετικέτα.

Οι περισσότερες ποικιλίες εχεβέριας πολλαπλασιάζονται από τις μικροσκοπικές νέες ροζέτες που εμφανίζονται ανάμεσα στα φύλλα τους. Πρόκειται ουσιαστικά για μικρογραφίες του ίδιου του φυτού και μπορούν να αφαιρεθούν ώστε να μεταφυτευθούν σα νέα ανεξάρτητα φυτά. 

Τα χαμηλά φύλλα αυτών των φυτών φυσιολογικά ξεραίνονται, ζαρώνουν και πέφτουν. Αν δεν θέλετε να τα χρησιμοποιήσετε για να πολλαπλασιάσετε το φυτό σας, πετάξτε τα και μην τα αφήνετε στην επιφάνεια του χώματος γιατί καθώς θα σαπίζουν θα δημιουργήσουν εστία ανάπτυξης εντόμων που στη συνέχεια μπορεί να προσβάλλουν το φυτό σας.

Αλόη

Aloe Vera

Aloe Aristata

Υπάρχουν περισσότερα από 250 είδη αλόης, τα περισσότερα από τα οποία είναι ενδημικά της Αφρικής. Στο φυσικό τους περιβάλλον, το μέγεθος των ειδών αλόης ποικίλει από μινιατούρες λίγων μόλις εκατοστών μέχρι φυτά που η διάμετρός τους ξεπερνάει τα δύο μέτρα. Αν και σχεδόν όλες οι αλόες έχουν κάποιες θεραπευτικές ιδιότητες η Aloe Vera είναι η πιο γνωστή και αυτή που χρησιμοποιείται κατά κόρον στην παρασκευή φαρμάκων και καλλυντικών. Αν καλλιεργείτε αλόη αυτού του τύπου δοκιμάστε να κόψετε ένα από τα χαμηλότερα φύλλα και να το χαράξετε στη μέση και ακουμπήστε το πάνω στο σημείο που σας τσίμπησε κάποιο έντομο ή σας ερέθισε η επαφή με κάποιο φυτό όπως π.χ. οι τσουκνίδες. Θα ανακουφίσει αμέσως τη φαγούρα και το κάψιμο που νιώθετε. Κάποιοι ισχυρίζονται ότι με την ίδια μέθοδο αποφεύγουν επίσης τη δημιουργία ερεθισμού στα εγκαύματα.

Καθώς οι αλόες είναι τροπικά φυτά δεν αντέχουν καθόλου το κρύο αλλά σε κλίματα όπως το δικό μας μπορούν με την ίδια ευκολία να καλλιεργηθούν σε εσωτερικό και εξωτερικό χώρο αρκεί να έχουν αρκετό φως. Η αλόη χρειάζεται άφθονο φως, όχι όμως απευθείας ηλιακό φως για να μην καούν τα φύλλα της.

Οι μεγάλες σε ηλικία αλόες εμφανίζουν ένα λεπτό μακρύ μίσχο στην κορυφή του οποίου εμφανίζονται όμορφα λουλούδια σε έντονο πορτοκαλί-κόκκινο χρώμα. 

Ποτίζετε την αλόη όταν το χώμα της είναι στεγνό αλλά μην την αφήσετε να διψάσει και αδειάζετε πάντα το νερό που λιμνάζει στο πιατάκι. Το χειμώνα το φυτό είναι σε φάση ανάπαυσης γι' αυτό αραιώστε το πότισμα και όταν ποτίζετε χρησιμοποιείτε λίγο νερό. Αντίθετα το καλοκαίρι, φροντίστε να βρέχετε το χώμα σε όλο του το βάθος κάθε φορά που ποτίζετε. Το χώμα τους θα πρέπει να περιέχει άφθονη άμμο ώστε να εξασφαλίζεται η σωστή αποστράγγιση.

Αγαύη

Agave Americana

Η Αγαύη έχει ίσως την πιο γρήγορη ανάπτυξη από όλα τα παχύφυτα που περιγράφουμε σε αυτό το αφιέρωμα. Τα τεράστια φύλλα της έχουν οδοντωτές άκρες και γκριζοπράσινο χρώμα. 

Η Αγαύη χρειάζεται μέτριο πότισμα, μόνο όταν το χώμα της είναι στεγνό, πιο συχνά το καλοκαίρι και αραιότερα κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Μην αφήνετε νερό να λιμνάζει στο πιατάκι της γλάστρας για να μην σαπίσουν οι ρίζες της.

Δεν αγαπά τα αλκαλικά χώματα και δεν είναι κατάλληλη για κήπους που βρίσκονται πολύ κοντά στη θάλασσα καθώς το αλάτι την καταστρέφει.

Μεσηβριάνθεμα

Mesembryanthemum

Τα μεσηβριάνθεμα προέρχονται κυρίως από τη Νότιο Αφρική και γι' αυτό η φάση της ενεργής ανάπτυξής τους είναι αντίθετη με το κλίμα του Βορείου ημισφαιρίου που ζούμε. 

Στην πορεία, θα εγκλιματισθούν και αυτά στο κλίμα της περιοχής που ζουν, μέχρι τότε όμως ακολουθείστε τους ρυθμούς τους και προσαρμόστε το πότισμα ανάλογα με την ανάπτυξή τους, περισσότερο δηλαδή νερό στη φάση ανάπτυξης και ελάχιστο στη φάση ανάπαυσης.

Εφόρμπια

Euphorbia Trigona

Euphorbia Trigona

Η εφόρμπια είναι ένα ιδιαίτερα εντυπωσιακό παχύφυτο και καθώς είναι εύκολη στην περιποίησή της σίγουρα αξίζει να την δοκιμάσετε.

Χρειάζεται πλούσιο φωτισμό που καλό είναι να είναι φιλτραρισμένος, αν και λίγος απευθείας ήλιος την άνοιξη δεν θα βλάψει το φυτό.

Η εφόρμπια ρίχνει όλα τα φύλλα της όταν μπει σε φάση ανάπαυσης. Αραιώστε το πότισμα και σταματήστε τη λίπανση μέχρι το φυτό να εμφανίσει καινούργια φύλλα. 

Το πότισμα εξαρτάται κυρίως από το μέγεθος του φυτού και της γλάστρας αλλά πριν ποτίσετε ελέγξτε ότι το χώμα είναι στεγνό. Σε κάθε πότισμα χρησιμοποιείστε άφθονο νερό ώστε να βραχεί όλο το χώμα και αδειάστε το πιατάκι της γλάστρας. 

Στη φάση ενεργής ανάπτυξης, λιπαίνετε κάθε 15-20 ημέρες χρησιμοποιώντας το ¼ της δόσης που αναγράφεται στις οδηγίες.

Χωρίς να είναι απαραίτητο, καλό θα ήταν να αλλάζετε γλάστρα κάθε χρόνο, κυρίως για να ανανεώνεται το χώμα του φυτού, αλλά πάντα χρησιμοποιείτε γλάστρες μόνο ένα νούμερο μεγαλύτερες. 

Προσέξτε το λευκό υγρό που τρέχει από τα κομμένα φύλλα της καθώς είναι ιδιαίτερα τοξικό και μπορεί να ερεθίσει το δέρμα κάποιων ανθρώπων. Πλένετε καλά τα χέρια σας μετά την περιποίηση των φυτών σας και αποφύγετε κάθε επαφή του τοξικού αυτού υγρού με τα μάτια σας.

Σέδο

Sedum Aurora

Sedum pachypyllum

Διάφορα είδη σέδου

Διάφορα είδη σέδου

Το σέδο προέρχεται από την Ασία αλλά καλλιεργείται στην Ευρώπη από το 17ο κιόλας αιώνα, κυρίως για τις θεραπευτικές του ιδιότητες, ενώ υπάρχουν ενδημικά είδη του στην Αμερική αλλά και στην Ευρώπη.

Είναι ιδανικό για βραχόκηπους όπου μαζί με άλλα φυτά μπορεί να προσφέρει ενδιαφέροντες συνδυασμούς χρωμάτων, σχημάτων και λουλουδιών. Επίσης προσφέρεται για κάλυψη εδάφους σε πέτρινους διαδρόμους και σκαλοπάτια.

Η ομορφιά του οφείλεται κυρίως στους πολύ εντυπωσιακούς τόνους του ροζ, του μοβ και σπανιότερα του πορτοκαλί που σε συνδυασμό με το πράσινο προσφέρουν έντονες αντιθέσεις αλλά και στα όμορφα λουλούδια του. 

Το σέδο ανθοφορεί συνήθως αργά το φθινόπωρο και τα λουλούδια του αποτελούν μία ευχάριστη νότα στους κατά τα άλλα μονότονους φθινοπωρινούς μήνες.

Το σέδο προτιμά εδάφη που περιέχουν πολύ άμμο και άριστη αποστράγγιση όταν καλλιεργείται σε γλάστρα. 

Επίσης χρειάζεται άφθονο ήλιο και αντέχει ακόμα και τις πιο καυτές ακτίνες του το καλοκαίρι αν και καλό είναι τις πολύ ζεστές ημέρες να το προστατεύουμε από τον ήλιο του μεσημεριού. Το σέδο μπορεί να προσαρμοστεί και σε λιγότερο φως αρκεί αυτό να γίνει σταδιακά.

Πολλαπλασιάζεται πανεύκολα από κλαδιά που μπορούν να φυτευθούν είτε απευθείας στο χώμα είτε αφού πρώτα τα αφήσετε σε νερό μέχρι να βγάλουν ρίζες. Επίσης μπορείτε να τα ξεκινήσετε από σπόρους που θα βρείτε συσκευασμένους στο εμπόριο.

Αιώνιο

Aeonium Decorum

Sempervivum Cathedral

Sempervivum Hookerii

Το αιώνιο είναι ενδημικό φυτό της Ευρώπης και των βουνών της Ασίας. Μάλιστα στη μυθολογία των Σκανδιναβικών χωρών αποκαλείται «ο βοηθός του θεού Θορ». Οι Σκανδιναβοί πίστευαν ότι απομακρύνει τους δαίμονες και το φύτευαν στις σκεπές των σπιτιών τους για να τα προστατεύει από το κακό. Οι Ρωμαίοι το αποκαλούσαν «Γενειάδα του Δία» και το φύτευαν και αυτοί στις σκεπές των σπιτιών για να τα προφυλάσσει από τους κεραυνούς. Μάλιστα το επιστημονικό όνομα κάποιας ποικιλία προέρχεται από τη λατινική λέξη tectum που σημαίνει σκεπή.

Αποτελείται από συμμετρικές ροζέτες οβάλ φύλλων και ανάλογα με την ποικιλία μπορεί να θυμίζει αγκινάρα. Άλλες ποικιλίες μεγαλώνοντας απλώνουν σε πλάτος ενώ κάποιες άλλες δημιουργούν ενδιαφέροντα «βουναλάκια» από ροζέτες. 

Εκτός από το σχήμα, υπάρχει μεγάλη διαφοροποίηση μεταξύ των διαφόρων ποικιλιών και στο χρώμα και στην υφή. Κάποιες ποικιλίες έχουν ροζ, κόκκινο, ή καφέ γραμμή περιμετρικά στην άκρη των φύλλων που με τη σειρά τους μπορεί να είναι λεία ή χνουδωτά. 

Το αιώνιο αποτελεί ιδανική λύση για βραχόκηπους, γλάστρες, και περιοχές με ξηρασία. Επίσης αντέχει και στην παγωνιά αλλά και στον ήλιο. Όταν όμως οι μέρες είναι πολύ ζεστές, προστατέψτε τα φυτά από τον καυτό ήλιο του μεσημεριού.

Ποτίζετε μόνο όταν το χώμα έχει στεγνώσει και βάλτε μία στρώση από άμμο ή χαλίκι πάνω στο χώμα της γλάστρας ώστε τα φύλλα να μην ακουμπούν σε υγρό χώμα.

Το αιώνιο ανθίζει όταν φτάσει σε ηλικία 3-5 ετών. Από το κέντρο του φυτού θα εμφανιστεί ένας ψηλός λεπτός μίσχος στην κορυφή του οποίου θα εμφανιστούν τα λουλούδια που είναι ροζ ή μοβ και το σχήμα τους θυμίζει αστέρι. Κόψτε τα λουλούδια όταν μαραθούν ώστε να μην παράγουν σπόρους που θα σας είναι άχρηστοι και θα κουράσουν το φυτό σας. Τα φυτά που παράγονται από σπόρο είναι λιγότερο όμορφα από το μητρικό και τα χρώματά τους είναι θαμπά. Σε κάποιες ποικιλίες, το μητρικό φυτό θα πεθάνει μετά την ανθοφορία αλλά οι καινούργιες ροζέτες που έχουν γεννηθεί εν τω μεταξύ θα κρατήσουν τη γλάστρα σας ζωντανή και γεμάτη.

Πολλαπλασιάζεται με κλαδιά ή με μικρές καινούργιες ροζέτες που αποτελούν μικρογραφία του ίδιου του φυτού και οι οποίες μπορούν να μεταφυτευθούν αμέσως σε δική τους γλάστρα σαν ανεξάρτητα φυτά.

Σταπέλια

Stapelia Lepida

Stapelia Grandiflora

Stapelia Pulchella

Κρατήσαμε για το τέλος τον πιο παράξενο αντιπρόσωπο των παχύφυτων. Τις εντυπωσιακές σταπέλιες.

Οι σταπέλιες αποτελούν μία περίεργη και γι' αυτό πανέμορφη ομάδα φυτών, με περίπου 50 διαφορετικές ποικιλίες. Το χαρακτηριστικό τους είναι τα παράξενα λουλούδια τους που αποτελούνται συνήθως από 5 παχιά σαρκώδη πέταλα σε κόκκινο, μοβ ή κίτρινο χρώμα και ενδιαφέρουσες «πιτσιλιές» σκουρότερων χρωμάτων. 

Η επιφάνειά τους, ανάλογα με την ποικιλία, μπορεί να είναι γυαλιστερή ή θαμπή, με ή χωρίς χνούδι και οι περισσότερες ποικιλίες αναδίδουν μία όχι και τόσο ευχάριστη αλλά ευτυχώς ελαφριά μυρωδιά. 

Οι σταπέλιες είναι γενικά εύκολο να καλλιεργηθούν, με εξαίρεση αυτές τις ποικιλίες που καλύπτονται από χνούδι οι οποίες είναι λιγάκι πιο απαιτητικές όσον αφορά το πότισμα και τη λίπανση.

Γενικά οι σταπέλιες πρέπει να ποτίζονται μόνο όταν το χώμα τους είναι στεγνό και μην τις ποτίζετε καθόλου κατά τη διάρκεια του χειμώνα καθώς είναι σε φάση νάρκης-ξεκούρασης. Η χαμηλότερη θερμοκρασία που μπορούν να αντέξουν είναι οι 10οC. Αν στην περιοχή σας η θερμοκρασία είναι χαμηλότερη μετακινήστε τα φυτά σας σε πιο ζεστά σημεία. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι ότι δεν ποτίζετε καθόλου τα φυτά αυτά μέχρι να εμφανίσουν νέα βλάστηση.

Τοποθετείστε τα φυτά σας σε ημισκιερό σημείο γιατί δεν αντέχουν το απευθείας ηλιακό φως. Ιδανικές είναι οι πήλινες γλάστρες που επιτρέπουν καλύτερο αερισμό των ριζών, με χώμα που περιέχει άμμο ή λεπτό χαλίκι. Επίσης, τοποθετείστε ένα λεπτό στρώμα από χαλίκι στην επιφάνεια της γλάστρας ώστε η σάρκα του φυτού να μην ακουμπάει στο χώμα για να μην σαπίσει.