Σαρκοφάγα Φυτά.
(Από
την Μαίρη Υφαντή)
Σαρρακένια
Οδηγίες Καλλιέργειας
Ο δεύτερος εκπρόσωπος των σαρκοφάγων φυτών με τον οποίο θα ασχοληθούμε είναι η εντυπωσιακή σαρρακένια.
Και είναι εντυπωσιακή για δύο λόγους. Σαφέστατα γιατί είναι σαρκοφάγο φυτό άρα διαθέτει παγίδες αλλά και γιατί όταν ανθίσει, τα λουλούδια της είναι εξίσου
παράξενα και εντυπωσιακά.
Δύο σε ένα λοιπόν η σαρρακένια και ας δούμε τι χρειάζεται να προσέξουμε για να την καλλιεργήσουμε στο σπίτι μας.
Το φυσικό της περιβάλλον εκτείνεται από τις νοτιότερες περιοχές των ΗΠΑ έως και τα όρια του Καναδά. Οι σαρρακένιες χωρίζονται σε 8 βασικές κατηγορίες, η κάθε μία εκ των οποίων διαχωρίζεται σε αρκετές μικρότερες υπο-κατηγορίες. Πέρα από την φυσική ποικιλότητα, έχουν πρόσφατα δημιουργηθεί και αρκετά υβρίδια.
Η σαρρακένια θεωρείται ο πιο όμορφος εκπρόσωπος των σαρκοφάγων καθώς οι παγίδες της που έχουν σχήμα όρθιας τρομπέτας συνήθως διαθέτουν έντονα χρώματα αλλά και γιατί το μέγεθος του φυτού, στο φυσικό του περιβάλλον, μπορεί να φτάσει σε εντυπωσιακό ύψος.
Τα έντομα προσελκύονται στις παγίδες της σαρρακένιας κυρίως από το χρώμα αλλά και από την έντονη μυρωδιά του νέκταρ. Οι παγίδες, στο εσωτερικό τους, διαιρούνται σε 4 ζώνες. Η πρώτη από πάνω είναι η ζώνη που περιέχει το νέκταρ, ακολουθεί η ζώνη που καλύπτεται από ένα υγρό που
γλιστράει, στη συνέχεια υπάρχει μία ζώνη με ανάγλυφη/τριχωτή επιφάνεια και τελευταία είναι η ζώνη όπου γίνεται η αποσύνθεση του θύματος. Η ζώνη του νέκταρ προσελκύει τα έντομα ενώ η ζώνη που
γλιστράει παρασύρει τα έντομα πιο βαθιά μέσα στην παγίδα. Εκεί παγιδεύονται από τα τριχίδια της ανάγλυφης ζώνης ώστε να μην μπορούν να δραπετεύσουν και τέλος αποσυντίθενται από τα βακτήρια που υπάρχουν στο υγρό της ζώνης αποσύνθεσης.
Σε πείσμα όσων λένε ότι οι σαρρακένιες μπορούν να καλλιεργηθούν μόνο μέσα σε θερμοκήπιο, αυτά τα φυτά γίνεται να καλλιεργηθούν και σε συνθήκες περιβάλλοντος. Το θερμοκήπιο βέβαια είναι ο ιδανικός τρόπος καλλιέργειας, όμως πότε σας σταμάτησε αυτό;
Οι σαρρακένιες αναπτύσσονται καλύτερα σε γλάστρα καθώς απαιτούν ιδιαίτερο εδαφικό μείγμα που δύσκολα μπορείτε να τους εξασφαλίσετε στον κήπο. Η γλάστρα θα πρέπει να βρίσκεται σε εξωτερικό χώρο, σε ηλιόλουστο σημείο ώστε να δέχεται τουλάχιστον 6 ώρες απευθείας ηλιακό φως. Μάλιστα αν το φως είναι επαρκές, το χρώμα του φυτού θα μετατραπεί σε κόκκινο. Το καλοκαίρι προστατέψτε την από τον πολύ καυτό ήλιο του μεσημεριού.
Οι σαρρακένιες έχουν ανάγκη από πότισμα με αποσταγμένο νερό. Μην χρησιμοποιείτε νερό βρύσης γιατί το χλώριο που περιέχεται στο νερό των πόλεων μπορεί να σκοτώσει το φυτό σας. Επίσης, το σύστημα του ποτίσματος από κάτω (μέσα σε ένα δίσκο για παράδειγμα) φαίνεται να είναι ο καλύτερος τρόπος για αυτά τα φυτά. Το εδαφικό μείγμα θα πρέπει πάντα να διατηρείται υγρό, μην το αφήσετε να στεγνώσει εντελώς ούτε τον χειμώνα που το φυτό βρίσκεται σε φάση ξεκούρασης. Οι σαρρακένιες θα δείξουν αμέσως ότι διψάνε, καθώς οι παγίδες τους θα αρχίσουν να μαραίνονται. Αν δεν προλάβετε να δώσετε νερό έγκαιρα, τότε η καταστροφή του φυτού είναι σχεδόν βέβαια. Παρόλο που το ρίζωμα δεν θα έχει καταστραφεί, το φυτό σας θα ξαναδώσει νέα βλάστηση την επόμενη χρονιά. Αν για κάποιο λόγο το εδαφικό μείγμα στεγνώσει εντελώς, βάλτε τη γλάστρα μέσα σε ένα κουβά με αποσταγμένο νερό που θα περιέχει 1-2 σταγόνες υγρού απορρυπαντικού πιάτων (επιταχύνει τη διαδικασία). Αφήστε τη γλάστρα μέσα στο νερό για 2 περίπου ώρες και μετά αφήστε την να βγάλει το επιπλέον νερό. Συνεχίστε να ποτίζετε κανονικά.
Μην δώσετε καθόλου λίπανση στις σαρρακένιες, δεν την έχουν ανάγκη και επιπλέον ρισκάρετε να καταστρέψετε το φυτό σας με το λίπασμα. Αν παρόλα αυτά είστε από εκείνους που επιμένουν να δώσουν στο φυτό τους ένα
boost, θα πρέπει να επιλέξετε ένα ελαφρύ υγρό λίπασμα το οποίο θα διαλύσετε με πολύ νερό και μετά θα βάλετε μέσα στην παγίδα χρησιμοποιώντας μία σύριγγα. Σε αυτή την περίπτωση προσέξτε να μην γεμίσετε όλη την παγίδα.
Οι σαρρακένιες αγαπούν τη ζέστη, δεν αντέχουν όμως καθόλου στις πολύ χαμηλές θερμοκρασίες του χειμώνα, προστατέψτε τις λοιπόν από την παγωνιά. Αν περιμένετε θερμοκρασίες κάτω από τους 3οC, καλύψτε τις γλάστρες με πλαστικό. Οι ιδανικές θερμοκρασίες για τη σαρρακένια είναι 25-30οC για τις ημέρες και γύρω στους 15 βαθμούς τη νύχτα, κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού ενώ το χειμώνα οι θερμοκρασίες θα πρέπει να κυμαίνονται από 5-8οC την ημέρα και γύρω στους 3 βαθμούς τη νύχτα.
Τα φυτά έχουν ανάγκη από μία περίοδο
νάρκης / ξεκούρασης, κάτι που συνήθως
ξεκινά με τις δροσερότερες θερμοκρασίες
του φθινοπώρου και διαρκεί μέχρι την
άνοιξη. Το φθινόπωρο οι παγίδες θα
αρχίσουν να ξεραίνονται, ξεκινώντας από
πάνω προς τα κάτω, κυρίως στις άκρες τους.
Μπορείτε να κόβετε τα τμήματα που
ξεραίνονται χρησιμοποιώντας ένα καθαρό
κοφτερό ψαλίδι ή μπορείτε να περιμένετε
μέχρι ολόκληρη η παγίδα να ξεραθεί και
να την αφαιρέσετε μία και καλή.
Επίσης το φθινόπωρο, κάποια είδη παράγουν επίπεδα φύλλα αντί για παγίδες. Αυτά τα φύλλα έχουν περίπου το μισό μέγεθος από τις παγίδες και θα παραμείνουν ζωντανά καθόλη τη διάρκεια του χειμώνα. Όταν τα φύλλα αρχίσουν να ξεραίνονται, κόβετε τα ξερά τμήματα.
Ο πιο εύκολος τρόπος να πολλαπλασιάσετε τη σαρρακένιά σας είναι με διαίρεση. Η καλύτερη στιγμή για να το κάνετε είναι την άνοιξη, λίγο αργότερα από τη στιγμή που θα εμφανιστούν καινούργια φυτά στο πλάι του μητρικού φυτού. Βγάζοντας τη μπάλα του χώματος από τη γλάστρα, θα διαπιστώσετε ότι κάθε ένα από τα καινούργια φυτά έχει το δικό του ξεχωριστό ριζικό σύστημα. Χρησιμοποιώντας ένα καθαρό και κοφτερό μαχαίρι, κόψτε το νέο φυτό από το μητρικό, προσπαθώντας να διατηρήσετε όσο το δυνατόν περισσότερο από το δικό του ριζικό σύστημα. Μεταφυτέψτε το νέο φυτό σε άλλη γλάστρα που θα περιέχει το ίδιο όμως εδαφικό μείγμα. Ειδικά για τα νέα φυτά, θα πρέπει να οπλιστείτε με υπομονή καθώς η εμφάνιση μπουμπουκιών θα καθυστερήσει αρκετά.
Τα λουλούδια εμφανίζονται απευθείας από τη βάση του φυτού την άνοιξη, με τη λήξη της φάσης ξεκούρασης. Η κατασκευή των λουλουδιών είναι η ίδια σε όλα τα είδη σαρρακένιας. Κάθε μίσχος έχει ένα μόνο λουλούδι. Το ύψος του μίσχου μπορεί να φτάσει τα 60 εκατοστά ή και παραπάνω, ανάλογα με το είδος και το μέγεθος του φυτού συνολικά. Το λουλούδι έχει πέντε πέταλα και το σχήμα του μοιάζει με αναποδογυρισμένη ομπρέλα. Οι στήμονες και η ωοθήκη βρίσκονται κάτω από τα σέπαλα του λουλουδιού ενώ υπάρχει ένα στίγμα σε κάθε άκρη της «ομπρέλας».
Μαίρη
Υφαντή
|